Indien de gemeente een bestemmingsplan, wijzigingsplan of buitenplanse afwijking vaststelt, is deze soms voorzien van een exploitatieplan. In dit artikel wordt kort beschreven wat een exploitatieplan inhoudt en hoe de exploitatiebijdrage wordt berekend.
Het exploitatieplan is een publiekrechtelijk instrument voor het verhalen van gemeentelijke kosten voor de ontwikkeling en het bouwrijp maken van bouwlocaties bij realisatie door bijvoorbeeld projectontwikkelaars en particulieren. Een exploitatieplan bevat de kosten die een gemeente maakt om een bouwplan te helpen ontwikkelen en de wijze waarop deze kosten worden doorberekend aan de initiatiefnemers en/of grondeigenaren. Het plan resulteert in een ‘exploitatiebijdrage’.
Uitgangspunt van de wetgeving is dat partijen het kostenverhaal in de eerste plaats regelen door het onderling sluiten van een privaatrechtelijke anterieure overeenkomst. Als er echter geen overeenstemming kan worden bereikt, dan resteert voor de gemeente het exploitatieplan als publiekrechtelijke stok achter de deur (art. 6.12 Wro).
Een exploitatieplan moet worden opgesteld als sprake is van een plan voor de bouw, verbouw en uitbreiding van woningen of andere hoofdgebouwen (art. 6.2.1 Bro). Uitzondering hierop is als het bedrag voor de te verhalen kosten – kortgezegd – onder de drempel van € 10.000,- blijft.
Naast het kostenverhaal biedt het exploitatieplan de gemeente de mogelijkheid om regie te voeren over de gebiedsontwikkeling. Zo is het mogelijk om in het exploitatieplan een tijdvak en fasering op te nemen. Tevens kunnen bepalingen opgenomen worden over locatie-eisen, zoals particulier opdrachtgeverschap, sociale koop- en huurwoningen en aanbesteding.
Om de exploitatiebijdrage te berekenen wordt in het plan een exploitatieopzet opgenomen. Daarbij worden alle te maken kosten afgezet tegen de te verwachten opbrengsten. Alle kosten zoals grondverwerving, tijdelijk beheer, bodemonderzoek, bouwrijp maken, woonrijp maken, het aanleggen van de openbare voorzieningen en gemeentelijke apparaatskosten worden bij elkaar opgeteld. Daar tegenover staan de opbrengsten die veelal hoofdzakelijk bestaan uit de uitgifte van gronden. De geraamde kosten worden vervolgens omgeslagen naar een gewogen eenheid, bijvoorbeeld per vierkante meter. Bij het verlenen van een bouwvergunning kan vervolgens aan de hand van het aantal vierkante meters worden bepaald welke exploitatiebijdrage de aanvrager van de bouwvergunning verschuldigd is.
De eindafrekening vindt plaats binnen drie maanden nadat alle in het exploitatieplan voorziene werken, werkzaamheden en maatregelen zijn uitgevoerd.
Voor vragen kunt u zich wenden tot mr. J. (Jeanin) Bouwman-Treffers, telefoonnummer: 0174 – 527 650, e-mail: treffers@taurusadvocaten.nl.