De afgelopen weken is naast het Coronavirus en de legitieme angst voor een enorme krimp in de economie het woord racisme de term die dagelijks valt. Op Social, het nieuws, de talkshows en zelf in de inner circle van een ieder.
Johan Derksen werd in een fractie van seconden, volstrekt zonder dat hij het zelf door had en naar mijn overtuiging ook volstrekt onbedoeld, het gezicht van hoe racisme eruit ziet. Persoonlijk irriteer ik me mateloos aan de manier waarop Derksen en Van der Gijp werden neergezet en overvallen in de bewuste uitzending van VI en het voelde of ik in de 21e eeuw aanwezig was bij een heus volkstribunaal. Vervolgens ging de media er nog eens dunnetjes overheen want als we iemand aan de schandpaal kunnen nagelen zullen we dat niet nalaten.
Daarmee bagatelliseer ik niet dat er racisme is wat ik sterk afkeur, net zoals er nog steeds sprake is van rechtsongelijkheid wat ik afkeur, net zoals er nog steeds verschil is tussen mannen en vrouwen wat ik afkeur, net zoals er verschil is tussen blank en gekleurd wat ik afkeur. Pesten en mentaal terreur is diep geworteld in onze samenleving van jong tot oud en waarin echt geen enkel onderscheid wordt gemaakt tussen blank en gekleurd. Verschillen en contrasten worden overbelicht want dat spreekt aan en overeenkomsten blijven onderbelicht. Het startpunt moet zijn dat we onderkennen dat we nu eenmaal niet hetzelfde zijn. We hebben verschillende achtergronden, een verschillende opvoeding, verschillende traumatische ervaringen op zakelijk of persoonlijk vlak en komen uit een verschillend sociaal en maatschappelijk milieu. Dat alles maakt ons tot wie we zijn als individuen. Niet onze huidskleur. Hoe hard we ook schreeuwen dat we gelijkheid willen, misschien moeten we juist uit durven spreken naar en met elkaar dat dat utopisch is. We zijn zo druk doende om alles gelijk te trekken en te nivelleren om er naar te streven dat niemand op zijn of haar teentjes wordt getrapt dat het trachten om evidente verschillen te verminderen op een geforceerde manier gaat en juist geen natuurlijke flow heeft. Als je mensen forceert om te veranderen komt de vrijheid van meningsuiting onvermijdelijk in het gedrang. Je kunt de verschillen niet overbruggen door ze geforceerd op te leggen aan anderen. Derksen is zelfs onder zware druk dicht bij zichzelf gebleven. Persoonlijk vind ik dat juist prijzenswaardig en getuigen van karakter. Ja, het was een ongepaste en foute grap mede ook gezien de tijdsgeest waarin we leven. En ja, dat heeft hij ook erkend. Maar hij ging niet door het stof zoals een deel van de mensen aan tafel, waaronder Wilfred Genee, die bij uitstek behoort te weten dat Derksen geen racist is, het voor ogen hadden. Vergeet niet waarom VI zo succesvol is. Dat is niet omdat ze mak en gedwee over voetbal praten. Dat is omdat de tafelgasten met zorg gekozen zijn omdat ze het lef hebben om grenzen op te zoeken, met als onvermijdelijk gevolg dat je soms over een persoonlijke grens van een ander gaat. Daar kunnen gevoelige snaren mee geraakt worden…..maar het raken van een snaar zou in ons verdraagzame Nederland niet tot gevolg behoren te hebben dat je weggezet wordt als een hardcore racist. Een transparant gesprek waar we een ieder in zijn of haar waarde laten en de vrijheid ook oprecht gunnen om voor zijn of haar mening uit te komen brengt ons meer wederzijds begrip voor elkaars gevoelens dan de manier waarop het nu wordt aangevlogen. Ik vind het een gemiste kans…
Jeanin Bouwman-Treffers