Gelukkig woon ik in het Westland! De constatering dat bij de intocht van de goedheiligman de pieten traditioneel zwart waren deed mij goed en ik bemerkte dat ik aangenaam verrast was. Het kinderfeest heeft zich helaas ontwikkeld tot een ware jaarlijkse rel waar politiek en rechtbanken mee worden lastig gevallen, talkshows hoge kijkcijfers mee scoren en een jaarlijks terugkerend podium voor Sylvana Simons waar ik me groen en geel aan erger. De kinderen dreigen het kind van de rekening te worden, echter niet door zwarte piet.
Is er wel eens goed gekeken naar hoe het Sinterklaasfeest zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld? De figuur van Sinterklaas is in de loop der eeuwen geëvolueerd van een beschermheilige van de kinderen, via een boeman naar een folkloristische kindervriend. Ja, u leest het goed. Sinterklaas stond vroeger bekend als een boeman. Als je naar de geschiedenis kijkt dan zie je dat Sinterklaas in de 17de en 18de eeuw werd uitgedost als een afschrik-wekkende zwarte man met kettingen aan zijn voeten. Deze sinterklaasgestalte gaf snoepgoed aan brave kinderen en intimideerde ongehoorzame kinderen om ze tot gehoorzaamheid te bewegen. Tot in de 20ste eeuw zijn er sporen te vinden van deze boeman die met kettingen rinkelde en zijn zwarte knecht die kinderen in de zak stopte. Kortom, er was zowel voor de zwart sint als de zwarte piet angst.
Sinds het boekje Sint Nikolaas en zijn knecht, geschreven door Jan Schenkeman in 1850, is er sprake van een blanke Sinterklaas, een donkere knecht en een intocht met de stoomboot. De pieten hebben de rol van grappenmakers die vaak kwajongensstreken uithalen en Sinterklaas staat iets meer op afstand. Is er hierdoor juist geen balans aangebracht? Ik vraag mij af of we dezelfde discussie zouden hebben als Sinterklaas nog traditioneel zwart was en er sprake was van witte pieten. Zou dat niet tot discussies leiden? Moeten we de kleur van Sint en Piet juist niet anders zien.
Zou juist het verschil in kleur er niet toe bijdragen dat het een feest is waar alle bevolkingsgroepen, ongeacht kleur of afkomst, op een positieve manier bij betrokken worden en in participeren. Het is echter een keus waar je de nadruk op blijft leggen. Gelukkig hebben we in het Westland naar mijn mening ook dit jaar weer de juist keus gemaakt!
Jeanin Bouwman-Treffers